Η διέξοδος από την κρίση και η ηγεσία του ΚΚΕ

ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ

Τα καθήκοντα του Κόμματος μπροστά στην οικονομική καταστροφή

Μπροστά στην αδιέξοδη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί το μόνο κόμμα που θα μπορούσε να προτείνει μια ουσιαστική λύση για το οικονομικό πρόβλημα της χώρας μας είναι το Κόμμα μας, το ΚΚΕ. Αλλά είναι σκόπιμο πριν απ’ αυτό το ζήτημα να ασχοληθούμε για λίγο, και αυτό είναι αρκετό, από οικονομική άποψη, με την τελευταία απόφαση του Eurogroup, γεγονός που θα διευκολύνει και το φώτισμα για το ποια θα έπρεπε να είναι η διέξοδος, που θα όφειλε να προτείνει το Κόμμα μας μπροστά σ’ αυτόν τον καταιγισμό των γεγονότων.

Όπως, ήδη, σχολιάσαμε η πρόσφατη απόφαση του Eurogroup για την Ελλάδα δεν έχει καμία πιθανότητα να φέρει τα αποτελέσματα για τα οποία υποτίθεται ότι δεσμεύεται, γιατί, στην πραγματικότητα, δεν στηρίζεται, ακόμη και για ό, τι προβλέπει, σε πραγματικά οικονομικά δεδομένα.

Ακόμη και αν η επαναγορά των ομολόγων διεξαχθεί, και με τον τρόπο που πάει να εφαρμοστεί, και είναι επιτυχής, μέχρι τις 12 του Δεκέμβρη, που κι αυτό δεν είναι εξασφαλισμένο, υπάρχει ένας αξεπέραστος παράγοντας που τη συγκεκριμένη απόφαση του Eurogroup την καθιστά εντελώς ανίσχυρη.

Ο παράγοντας αυτός είναι το γεγονός ότι για να φτάσει η Ελλάδα να έχει το 2020 χρέος 124% επί του ΑΕΠ και περίπου 110% το 2022 θα πρέπει να αποκαταστήσει «τρελούς» ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 4 - 5% από τον επόμενο χρόνο. Δηλαδή, πρέπει να ξεπεράσει την οικονομική κρίση, να μπει σε ρυθμούς ανάπτυξης και μάλιστα σε ένα παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον που το σύνολο των οικονομικών σχολιαστών το χαρακτηρίζουν ως υφεσιακό και σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που και ο σκληρός της πυρήνας, Γερμανία και Γαλλία, αντιμετωπίζουν υφεσιακά φαινόμενα.

Μια τέτοια εκδοχή μόνο στα χαρτιά μπορεί να προκύψει, ενώ στην πραγματικότητα η χώρα μας θα έχει μεταβληθεί και θα είναι ένα απέραντο νεκροταφείο, από τα αλλεπάλληλα αντιλαϊκά και αντεργατικά μέτρα που θα παίρνονται, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι δανειστές της χώρας μας.

Με λίγα λόγια η απόφαση αυτή δεν μας λέει την αλήθεια. Και παραπέρα, το ποια ακριβώς θα είναι η αλήθεια, ακριβέστερα, για το που πιθανά θα πάνε τα πράγματα για την Ελλάδα, θα το διαπιστώσουμε στην εαρινή Σύνοδο Κορυφής και το αργότερο μέχρι τη διεξαγωγή των γερμανικών εκλογών.

Έτσι κι αλλιώς, όμως, για δύο ζητήματα μπορούμε να είμαστε, κατά τη γνώμη μας, βέβαιοι:

¨      Η χώρα μας και οι εργαζόμενοι θα βρεθούν μπροστά σε έναν οικονομικό μακροχρόνιο Γολγοθά, που δεν αντιμετωπίζεται με κανέναν άλλο τρόπο παρά με την ανάπτυξη των αγώνων του εργατικού κινήματος, στο πλαίσιο μιας προγραμματικής πρότασης εξόδου από την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία.

¨      Τίποτα ακόμη σε σχέση με την παραμονή της χώρας μας στο ευρώ δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει κλείσει και το τι θα γίνει με την Ελλάδα δεν θα εξαρτηθεί πρωταρχικά από τη δικής θέληση.

Πρέπει να θεωρείται δεδομένη η ένταση των αντιθέσεων που προκύπτουν ως προς το χειρισμό του χρέους, γιατί στην πραγματικότητα σημαίνει κόστος από την καταστροφή κεφαλαίου, που πρέπει κάποιος να το επωμιστεί. Με δεδομένη, επίσης, την ανοιχτή γεωστρατηγική διαπάλη μεταξύ των ΗΠΑ και της Γερμανίας δεν μπορούμε να μετρήσουμε από τώρα το βαθμό επίδρασης αυτής της διαπάλης πάνω στις άλλες αντιθέσεις, που ακριβώς και πως θα εκφραστεί. Απ’ ότι φαίνεται η τακτική που ακολουθείται στην προσπάθεια επίλυσης αυτών των αντιθέσεων είναι «βήμα το βήμα».

Θα πρέπει, όμως, να γίνει κατανοητό ότι τόσο στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και της χώρας μας υπάρχει πραγματικό αδιέξοδο και σε ότι αφορά το πώς θα ξεπεραστεί η οικονομική κρίση για την Ευρωπαϊκή Ένωση - με πολύ σοβαρή αιχμή το πρόβλημα του δημόσιου χρέους και τη σχέση δολαρίου και ευρώ, όσο και για τη χώρα μας, με όλες τις ιδιομορφίες που συμπληρώνουν το οικονομικό και πολιτικό τοπίο, για κάθε ξεχωριστή περίπτωση.

Θα πρέπει, επίσης, να γίνει κατανοητό ότι οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και της χώρας μας έχουν ζωτικό συμφέρον να ξεπεραστεί η οικονομική κρίση και τα φαινόμενα χρεοκοπίας γιατί αντιμετωπίζουν το πραγματικό πρόβλημα να χρεοκοπήσουν κι αυτές. Η στρατηγική τους επιλογή κινδυνεύει να χρεοκοπήσει με δεδομένη την παγκόσμια γενική οικονομική κρίση. Ήδη οι λαοί και οι εργαζόμενοι αναπτύσσουν ανάστροφες τάσεις ως προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, γεγονός που σημειώνεται και στη χώρα μας.

Παραπέρα,  πολύ περισσότερο ζωτικό, είναι το συμφέρον της εργατικής τάξης - και όλων των σύμμαχων κοινωνικών δυνάμεων προς αυτήν,  να ξεπεραστεί η οικονομική κρίση, γιατί η ίδια και οι σύμμαχες δυνάμεις καταστρέφονται,  φορτώνονται και πληρώνουν τις συνέπειες της κρίσης και έτσι χειροτερεύει η θέση τους από όλες τις απόψεις, ενώ αφήνεται ανοιχτό το ενδεχόμενο  η άρχουσα τάξη να επιχειρήσει να φτάσει στην οποιαδήποτε αντιδημοκρατική εκτροπή, που δεν είναι αναγκαίο να πάρει τις μέχρι τώρα κλασσικές μορφές που έχουν ήδη εφαρμοστεί, για να εξασφαλίσει την εξουσία της.

Προβάλλουν αποφασιστικά και κυρίαρχα στο οικονομικό και πολιτικό προσκήνιο, σε σχέση με την οικονομική διέξοδο και τη χρεοκοπία, σε σχέση με τις πολιτικές δυνάμεις που θα αναλάβουν αυτό το καθήκον, σε σχέση με το ρόλο των ίδιων των κοινωνικών δυνάμεων, οι σχέσεις των τάξεων.

Τίθεται ανοιχτά το ερώτημα : Ποια τάξη θα ηγηθεί της εξόδου από την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία. Και, μάλιστα,  σε ένα περιβάλλον - αυτό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που, εκτός από την αντιδραστικότητα του εγχειρήματος και τη σταθερή και συνεχή της ροπή προς την αντίδραση, εμφανίζει και φαινόμενα διάλυσης, φαινόμενα φυγοκεντρικά και χρεοκοπίας. Δηλαδή, εμφανίζει σταδιακά και το απραγματοποίητο, κατά τη γνωστή θέση του Β. Ι. Λένιν.  

Στο πλαίσιο αυτό μια θέση ως προς την οικονομική κρίση που περιορίζεται στην έκφραση «Ε! Κάποτε θα έρθει και η ανάκαμψη αλλά θα είναι αναιμική», μια θέση που εμφανίζει ως διέξοδο «τη μονομερή διαγραφή του χρέους, την αποδέσμευση από την Ευρωπαϊκή Ένωση με εργατική λαϊκή εξουσία και την κοινωνικοποίηση των μονοπωλίων» δεν συνιστά συγκεκριμένη και κατανοητή κατεύθυνση εξόδου για τις εργαζόμενες μάζες.

Αντίθετα, μέσα από τη γενικολογία αυτών των θέσεων, αφήνεται ανοιχτό το πεδίο δράσης των αστικών δυνάμεων, πολιτικών και κοινωνικών, «να φέρνουν το παιχνίδι στα μέτρα τους», να το κατευθύνουν όπως ακριβώς θέλουν, να περνάνε όλα τα αντεργατικά και αντιλαϊκά μέτρα, σε μια καθοριστική στιγμή, που το βασικό της χαρακτηριστικό είναι η ανικανότητα και η αδυναμία των αστικών δυνάμεων να δώσουν διέξοδο στην κρίση, που δημιούργησαν οι ίδιες, που η στρατηγική τους σύλληψη καταρρέει στα μάτια των εργαζομένων και που δεν διαθέτουν ούτε στο επίπεδο των υποσχέσεων ένα επιχείρημα για να δικαιολογήσουν την ηγετική τους θέση ούτε ως τάξη ούτε ως πολιτικές δυνάμεις.

***

Από την άποψη αυτή είναι απολύτως αναγκαίο να υπάρξει μια συγκεκριμένη προγραμματική πρόταση διεξόδου από την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία της χώρας, από τη συνεχόμενη καταστροφή που την απειλεί και που οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις αυτή τη στιγμή δεν είναι σε θέση να πραγματοποιήσουν, παίρνοντας υπόψη το σύνολο των οικονομικών και πολιτικών δεδομένων και υπακούοντας στη βασική λενινιστική αρχή της «συγκεκριμένης ανάλυσης της συγκεκριμένης κατάστασης».

Κάθε αφαίρεση από αυτήν τη λενινιστική αρχή καταλήγει στο δεξιό ή «αριστερό» οπορτουνισμό, σε μια ακατάσχετη αοριστολογία, σε καθήλωση του εργατικού κινήματος, στην καλλιέργεια και στην ένταση αισθημάτων ηττοπάθειας και μοιρολατρίας στους εργαζόμενους, στην αδρανοποίηση, στην αποδιοργάνωση, στην αποδυνάμωση και τελικά στην συνολική υπονόμευση του κομμουνιστικού κινήματος στη χώρα μας.

Ποια είναι αυτά τα οικονομικά και πολιτικά δεδομένα:

¨      Ο καπιταλισμός περνάει την πιο βαθιά γενική οικονομική κρίση στην ιστορική του εξέλιξη. Μια κρίση υπερπαραγωγής που αναδεικνύει το μέγεθος της ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων και αντανακλά, κατ’ επέκταση, και το μέγεθος της υπερσυσσώρευσης του κεφαλαίου. Μια κρίση που καθιστά απολύτως επίκαιρη και αναγκαία τη σοσιαλιστική διέξοδο.

¨      Την ίδια στιγμή, όμως, οι δραματικές αντεπαναστατικές αλλαγές που σημειώθηκαν στο λυκόφως του προηγούμενου αιώνα έχουν φέρει σε κρίση το κομμουνιστικό κίνημα, έχουν επιδράσει στη συνείδηση των εργαζομένων και στο εργατικό κίνημα, οι συνέπειες εξακολουθούν να είναι παρούσες και να έχουν ένα σοβαρό πρακτικό αποτέλεσμα: Η ένταση των αγώνων του κομμουνιστικού και εργατικού κινήματος να μην αντιστοιχεί στο μέγεθος των αναγκών και στην ένταση της κρίσης.

¨      Η παγκόσμια γενική οικονομική κρίση έδωσε αποφασιστικό χτύπημα σε όλες τις Σχολές σκέψης του καπιταλισμού, κυρίαρχα στο Νεοφιλελευθερισμό, που υποσχόταν καπιταλιστική ανάπτυξη χωρίς κρίσεις και που πρακτικά τον είχαν ενσωματώσει όλες οι πολιτικές δυνάμεις είτε φιλελεύθερες είτε σοσιαλδημοκρατικές. Ανέδειξε τα αδιέξοδά τους αλλά κυρίως ανέδειξε την ακατάβλητη ζωτικότητα του Μαρξισμού - Λενινισμού, στέλνοντας όλους τους τσαρλατάνους διανοούμενους της αστικής τάξης, που διαλαλούσαν το τέλος της ιστορίας, το τέλος του σοσιαλισμού, στο νεκροταφείο της ιστορικής ανυποληψίας.

¨      Η ανθρωπότητα περνάει μια μεταβατική περίοδο, στο πλαίσιο της μεταβατικής εποχής προς το σοσιαλισμό, που οι αντικειμενικές συνθήκες για το πέρασμα στο σοσιαλισμό έχουν ωριμάσει πολύ περισσότερο από ποτέ και οι υποκειμενικές συνθήκες καθυστερούν εξ αιτίας, βασικά, των  αντεπαναστατικών αλλαγών και της κρίσης του κομμουνιστικού κινήματος.   

¨      Καμία διέξοδος από τη γενική οικονομική κρίση δεν μπορεί να αποβεί προς όφελος των εργαζομένων εάν δεν κατευθύνεται ΜΕ ΠΟΛΥ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΒΗΜΑΤΑ προς το σοσιαλισμό. Εάν δεν εκλογικεύεται και δεν συγκεκριμενοποιείται σε κάθε χώρα τόσο στο επίπεδο της οικονομίας όσο και στο επίπεδο της πολιτικής, της διακυβέρνησης και της εξουσίας. Η διέξοδος αυτή με κατεύθυνση το σοσιαλισμό δεν μπορεί να υλοποιηθεί εάν δεν έχουμε παράλληλα την αλλαγή τάξεων στην πολιτική εξουσία.

¨      Το βασικό καθήκον του Κόμματος, στην περίπτωση της χώρας μας, είναι να μετατρέψει τη γενική οικονομική κρίση σε πολιτική και επαναστατική κρίση, έχοντας πάντα υπόψη ότι κάθε επαναστατική κρίση δεν οδηγεί αναπόφευκτα σε επανάσταση αλλά, στην περίπτωση που δεν οδηγήσει,  μπορεί να κερδίσει συγκεκριμένα αποκρυσταλλώματα προς όφελος των εκμεταλλευόμενων τάξεων και κοινωνικών στρωμάτων.

¨      Σε κάθε παγκόσμια γενική οικονομική κρίση οξύνονται στο έπακρο οι αντιθέσεις μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και των μονοπωλιακών ενώσεων για την ανακατανομή των αγορών και την παγκόσμια κυριαρχία. Το γεγονός αυτό, στη συγκεκριμένη γενική οικονομική κρίση, έχει φέρει τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις να βρίσκονται η μία απέναντι στην άλλη «με τη σκανδάλη στο χέρι» - τουλάχιστον στο επίπεδο της οικονομίας, παρά τις συνεχείς και αλλεπάλληλες εξαγγελίες τους περί συνεργασίας για το ξεπέρασμα της οικονομικής κρίσης.

¨      Σοβαρό και εμφανές σημάδι για το επίπεδο της όξυνσης των αντιθέσεων μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων είναι ο εν εξελίξει νομισματικός πόλεμος, κυρίαρχα μεταξύ δολαρίου και ευρώ, που ιστορικά αποδεικνύει ότι είναι το τελευταίο σκαλοπάτι στην όξυνση των αντιθέσεων μεταξύ των ιμπεριαλιστικών χωρών, πριν την ανοιχτή σύρραξη για την επίλυση αυτών των αντιθέσεων με μη ειρηνικά μέσα.

¨      Παρ’ όλα αυτά πρέπει να σημειώσουμε, ανοίγοντας αυτό το θέμα, ότι το ξέσπασμα μιας γενικευμένης σύρραξης συναντάει προφανείς δυσκολίες για τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (δυσκολίες οι οποίες λειτουργούν αρνητικά και για το ξεπέρασμα της γενικής οικονομικής κρίσης) εκ των οποίων οι πιο σημαντικές είναι πέντε, χωρίς να εξαντλούνται μόνο σ’ αυτές: Η πρώτη αφορά τον ίδιο το χαρακτήρα του πολέμου από την άποψη της χρήσης των πολεμικών μέσων και δυνατοτήτων. Ένας γενικευμένος πόλεμος θα έχει ανυπολόγιστες καταστροφές, πολύ περισσότερο με πυρηνικά μέσα, που, σε τελική ανάλυση, δεν θα βοηθάει ούτε και τον ίδιο τον καπιταλισμό στην ανάκαμψή του. Η δεύτερη αφορά στην πείρα που έχει αποκομίσει ο ιμπεριαλισμός από τους προηγούμενους παγκόσμιους πολέμους, που πάντα έχανε και ένα τμήμα του χώρου της δράσης του, γεγονός που τώρα το γνωρίζει πάρα πού καλά και το υπολογίζει περισσότερο απ’ ότι στον 1^ο και 2^ο Παγκόσμιο πόλεμο. Η τρίτη αφορά στην ύπαρξη μεγάλων κρατών από τις λεγόμενες αναδυόμενες οικονομίες, που έχουν αλλάξει τις σχέσεις μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων και που αποτελούν πραγματικό εμπόδιο για τον ιμπεριαλισμό όχι μόνο οικονομικά, όχι μόνο πληθυσμιακά αλλά και γεωγραφικά και στρατιωτικά. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι προφανής η αποκρυστάλλωση των βασικών αξόνων και των μετώπων μιας γενικευμένης σύρραξης. Η τέταρτη είναι ότι η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη τείνει να μετατοπιστεί. Έχει ήδη αρχίσει να εμφανίζει μια διαφοροποιημένη θέση σε σχέση με τα ιστορικά διαμορφωμένα ιμπεριαλιστικά κέντρα, που βαθμιαία τους αλλάζει και την οικονομικής τους ισχύ. Η πέμπτη είναι η ιστορική μνήμη των λαών, που είναι ακόμη ζωντανή, ειδικά από τον 2^ο Παγκόσμιο πόλεμο, το ρόλο που έπαιξε το Κομμουνιστικό Κίνημα και πάνω απ’ όλα η προσφορά της Σοβιετικής Ένωσης τόσο ως προς την έκβαση του πολέμου όσο και για τη μεταπολεμική ειρηνική συνύπαρξη. Οι λαοί μπροστά στο ενδεχόμενο μιας γενικευμένης σύρραξης θα κινητοποιηθούν και πάλι. Δεν θα ανεχθούν μια νέα καταστροφή προς όφελος του καπιταλισμού. Η σοσιαλιστική διέξοδος θα επιταχυνθεί και θα είναι η μοναδική και η πιο άμεση διέξοδος.

¨      Γι αυτούς τους λόγους ο ιμπεριαλισμός εξαπολύει τοπικούς πολέμους, που συγκεκριμενοποιούν τους συσχετισμούς των δυνάμεων αλλάζοντας την κλίμακα της δράσης του και που μέσα απ’ αυτούς τους τοπικούς πολέμους προσπαθεί να εξασφαλίσει την κυριαρχία του και να πραγματοποιήσει την in situ ανακατανομή των αγορών με την ταυτόχρονη καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων. 

¨      Αλλά και οι τοπικοί πόλεμοι δεν είναι πια μια τόσο εύκολη υπόθεση για τον ιμπεριαλισμό. Η μακροχρόνια εμπλοκή των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων σε τοπικούς πολέμους, όπως το Αφγανιστάν, το Ιράκ, δημιουργεί εσωτερικά μέτωπα στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, αναβιώνει μνήμες από προηγούμενους πολέμους - όπως ο πόλεμος στο Βιετνάμ, φαινόμενα τα οποία δεν είναι εύκολο να τα αντιπαρέλθουν οι ηγεσίες των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Πέρα απ’ αυτό το ξέσπασμα τοπικών πολέμων, μοιραία, φέρνει σε αντιπαράθεση τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και μεταξύ τους αλλά και με περιφερειακά κράτη, αφυπνίζοντας τους λαούς, που διεκδικούν την κατοχύρωση της εθνική τους ανεξαρτησίας και της οικονομικής τους ανάπτυξης, διεκδικούν δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες, δεν ανέχονται την καταλήστευση των φυσικών τους πόρων και την εκμετάλλευση.

¨      Κάθε, επομένως, τοποθέτηση γύρω από τη δυνατότητα κήρυξης ενός τοπικού πολέμου ή και μιας γενικότερης σύρραξης πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτική και να παίρνει υπόψη της όλες τις παραμέτρους, με πρώτη τη στάση των ίδιων των λαών.

¨      Η γενική οικονομική κρίση έχει τις ρίζες της στη δεκαετία του ’90 του προηγούμενου αιώνα με την εκδήλωση οικονομικών κρίσεων σε περιφερειακές καπιταλιστικές χώρες, που στην πραγματικότητα αυτές αποτελούσαν ένα είδος εξαγωγής της κρίσης των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων στο πλαίσιο του παγκόσμιου ανταγωνισμού, και πριν απ’ όλες των ΗΠΑ. Με την αλλαγή του αιώνα η οικονομική κρίση «χτυπάει» την καρδιά του ιμπεριαλιστικού συστήματος, τις ίδιες τις ΗΠΑ, και μεταδίδεται ταχύτατα σε όλα τα άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα Ευρωπαϊκή Ένωση  (Γερμανία, Γαλλία, Μ. Βρετανία, Ιταλία, Ισπανία κλπ) - Ιαπωνία, Ρωσία κλπ, ενώ επηρεάζει, σε διαφορετικό βαθμό, όλες τις χώρες του κόσμου ακόμη και την Κίνα.

¨      Με το ξέσπασμα της γενικής οικονομικής κρίσης η προσπάθεια των ιμπεριαλιστικών χωρών είναι να την φορτώσουν η μία στην άλλη και όλες μαζί στις μικρότερες χώρες, γεγονός που οδηγεί στην ένταση της εξάρτησης των μικρότερων χωρών, στην απαράδεχτη καταλήστευση των φυσικών τους πόρων και στην εκποίηση των περιουσιακών τους στοιχείων δια μέσου των γενικευμένων ιδιωτικοποιήσεων. Ταυτόχρονα παίρνουν μέτρα στο επίπεδο των εργασιακών σχέσεων, του χρόνου εργασίας και της αφαίρεσης των συνδικαλιστικών και δημοκρατικών ελευθεριών.

¨      Η παγκόσμια οικονομική κρίση δεν έχει ξεπεραστεί ακόμη και κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αυτή τη στιγμή το που θα καταλήξει και πως θα καταλήξει. Αστοί οικονομικοί σχολιαστές μιλάνε και εκφράζουν τους φόβους τους «για το δεύτερο κύμα» της κρίσης. Οι ανακάμψεις που παρουσιάστηκαν σε ορισμένες χώρες οφείλονταν σε μεγάλο βαθμό στις γενναίες κρατικομονοπωλιακές παρεμβάσεις, είναι πολύ βραχείας διάρκειας και έντασης αλλά σε καμιά περίπτωση δεν οδηγούν στο ξεπέρασμα της ύφεσης και στο αποφασιστικό πέρασμα στην άνθηση. Τα υφεσιακά φαινόμενα που παρατηρούνται στις λεγόμενες αναδυόμενες οικονομίες και  μια πιθανή επιβράδυνση στους ρυθμούς ανάπτυξης της Κίνας προσθέτουν δυσκολίες στο ξεπέρασμα της κρίσης.

¨      Ιδιαίτερης και μεγάλης σημασίας χαρακτηριστικά γνωρίσματα της γενικής οικονομικής κρίσης του καπιταλισμού είναι: • Η εμφάνιση και η δράση των γιγαντιαίων διαστάσεων του πλασματικού κεφαλαίου και η ανεξέλεγκτη δράση του - που ανά πάσα στιγμή απειλεί το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα με «πιστωτικά γεγονότα» και κατάρρευση. • Το μέγεθος του δημόσιου χρέους και των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, που στην κυριολεξία φέρνουν σε θέση χρεοκοπίας τα έθνη - κράτη σε συνθήκες μιας παγκόσμιας απελευθερωμένης αγοράς. • Ο χαμηλός βαθμός επενδύσεων στην πραγματική οικονομία, που βρίσκεται ακόμη και σήμερα σε επίπεδα πολύ πριν το ξέσπασμα της κρίσης.

¨      Η γενική οικονομική κρίση έπληξε και την Ευρωπαϊκή Ένωση ως σύνολο και εκφράστηκε με ιδιαίτερη σφοδρότητα και  σε κάθε χώρα - μέλος ξεχωριστά. Αυτό που πρέπει να κρατήσουμε για την Ευρωπαϊκή Ένωση ως προς τη χώρα μας, μια και αναφερθήκαμε στο πρώτο μέρος αυτού του άρθρου στα βασικότερα ζητήματα ως προς την κρίση που αντιμετωπίζει, είναι ότι αυτή ήταν ο βασικότερος παράγοντας της οικονομικής κρίσης της χώρας μας, της έντασης της πολιτικής και οικονομικής εξάρτησης.

¨      Η συμμετοχή της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση συρρίκνωσε την παραγωγική της βάση, δημιούργησε τεράστια προβλήματα στην αναπτυξιακή της πορεία ακόμη και για τομείς που διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα. Η χρηματοπιστωτική επέκταση δεν αφορούσε την υλική παραγωγή και κατά συνέπεια δεν μπορούσε να στηρίξει την ανάπτυξη και η καταφυγή στον δανεισμό ήταν αναπόφευκτο να τη φέρει μπροστά στη χρεοκοπία.

¨      Με την έννοια αυτή η γενική οικονομική κρίση της χώρας μας δεν είναι το αποτέλεσμα της παγκόσμιας γενικής οικονομικής κρίσης, όπως προσπάθησαν να το παρουσιάσουν οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις και η άρχουσα τάξη και όπως στρεβλά κατανοήθηκε ακόμη και από το ίδιο το Κόμμα μας, που σαφώς παρασύρθηκε από τους πλασματικούς δείκτες καπιταλιστικής ανάπτυξης, που παρουσίαζαν την Ελλάδα με τον υψηλότερο δείκτη ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

¨      Είναι μια πρόδρομος γενική οικονομική κρίση, που επηρεάστηκε οπωσδήποτε προς το χειρότερο από την παγκόσμια γενική οικονομική κρίση και την όξυνε θεαματικά, από την οποία, όμως,  προηγείται κι αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι δύο βασικοί δείκτες της οικονομίας της χώρας μας, που αφορούν την πρωτογενή και δευτερογενή οικονομία, ήταν σταθερά πτωτικοί - και μάλιστα από μακρού, πολύ πριν το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης του 2008.

¨      Η χρηματοπιστωτική επέκταση και ο άκρατος δανεισμός χρησίμευσαν σαν την κουρτίνα που έκρυβαν για μεγάλο χρονικό διάστημα το πραγματικό οικονομικό πρόβλημα της χώρας μας. Το τράβηγμα της κουρτίνας, δηλαδή, η έλλειψη της χρηματοπιστωτικής επέκτασης - που γκρέμισε και το χρηματιστήριο, και η ύπαρξη του δημόσιου χρέους πια, εξ αιτίας του δανεισμού, αποκαλύπτουν τώρα το βάθος της κρίσης και την έλλειψη της πραγματικής ανάπτυξης.  

¨      Το γεγονός αυτό προσδιορίζει και τη διαφορά στο χαρακτήρα της κρίσης ανάμεσα στην παγκόσμια γενική οικονομική κρίση και την ελληνική γενική οικονομική κρίση. Από τη μια, έχουμε μια κλασσική κρίση υπερπαραγωγής, που αντανακλά τη μεγάλη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, την υπερσυσσώρευση του κεφαλαίου. Από την άλλη έχουμε μια γενική οικονομική κρίση που εκδηλώνεται με τη συρρίκνωση των παραγωγικών δυνάμεων, ως αποτέλεσμα της οργανικής ένταξης και της εντατικότερης ενσωμάτωσης της Ελλάδας σε έναν απροκάλυπτα ανισότιμο καταμερισμό εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που τροφοδοτεί τη σταθερή και διαχρονική απαξίωση της παραγωγικής της βάσης, την απόκλιση, την αποεπένδυση, την αύξηση των εισαγωγών και τη μείωση των εξαγωγών, την απώλεια της ανταγωνιστικότητας, που τη φέρνει σε φανερή ανάσχεση και αντιστροφή της αναπτυξιακή της πορείας, γεγονός που εμφανίζεται και στους σχετικούς οικονομικούς δείκτες και που κατέληξε ακόμη και σε διατροφική εξάρτηση της Ελλάδας. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η εμβάθυνση της πολιτικής και οικονομικής εξάρτησης που έφερε τη χώρα μπροστά στη χρεοκοπία και την καταστροφή. Η συνέχεια της καταστροφής θα είναι οι δανειστές να στήσουν χορούς με τα περιουσιακά στοιχεία της χώρας και να την μετατρέψουν σε ένα σύγχρονο προτεκτοράτο.

¨      Ο ισχυρισμός ότι δεν θα έχουμε καύσιμα, δεν θα έχουμε τρόφιμα, δεν θα έχουμε χρήματα για μισθούς και συντάξεις δεν αποκαλύπτει τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από το μέγεθος και την ευθύνη μιας ιστορικών διαστάσεων αποτυχίας της αστικής τάξης και των κομμάτων της.

¨      Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας πρέπει να αισθάνεται δικαιωμένο από την αντίθεσή του στις στρατηγικές επιλογές της άρχουσας τάξης και στην εφαρμογή των αντίστοιχων πολιτικών, που έφεραν σε σημεία έσχατης κατάντιας τη χώρα μας, πρέπει, όμως, να σημειώσουμε ότι δεν μπόρεσε να αντιπαραθέσει μια συγκεκριμένη πρόταση διεξόδου από την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία, που θα συσπείρωνε την εργατική τάξη και τα μικροαστικά στρώματα. Ο αδιαμφισβήτητος λόγος γι αυτό το γεγονός είναι η σαφής και συνειδητή απομάκρυνση και τελικά η άρνηση εκ μέρους της ηγεσίας του Προγράμματος του Κόμματος, που ψηφίστηκε στο 15^ο Συνέδριο, οι κατοπινές ιδεολογικές και πολιτικές επεξεργασίες που το απομάκρυναν φανερά από την ιδεολογία του Μαρξισμού - Λενινισμού.

¨      Η περίοδος 2008 - μέχρι σήμερα, περίοδος της παγκόσμιας γενικής οικονομικής κρίσης και συνέχεια και της γενικής οικονομικής κρίσης της χώρας μας, αποδεικνύει ότι η άρχουσα τάξη και οι πολιτικοί τους εκφραστές όχι μόνο δεν μπόρεσαν να ξεπεράσουν την οικονομική κρίση αλλά τη συντηρούν. Η στάση τους απέναντι στην επιμονή τους για τη στρατηγική που ακολουθούν και που φορτώνει τα βάρη της κρίσης πάνω στις πλάτες των εργαζομένων και των μικροαστικών στρωμάτων τους αφαιρεί το ιστορικό και κοινωνικό «δικαίωμα» να ηγούνται της ελληνικής κοινωνίας.

¨      Η εργατική τάξη και τα μικροαστικά στρώματα της πόλης και του χωριού, η διανόηση και η νεολαία βρίσκονται μπροστά στο ιστορικό καθήκον να αποτρέψουν την καταστροφή της χώρας και την εξαθλίωση του ελληνικού λαού. Βρίσκονται μπροστά στο ιστορικό καθήκον να ηγηθούν να αναλάβουν την ανασυγκρότηση, να σχεδιάσουν να δρομολογήσουν και να πραγματοποιήσουν την οικονομική ανάπτυξη της χώρας,  προς όφελος των εργαζομένων και των μικροαστικών στρωμάτων, να εξασφαλίσουν την εθνική κυριαρχία και την εθνική ανεξαρτησία της, να κατοχυρώσουν τις δημοκρατικές ελευθερίες και τα δημοκρατικά δικαιώματα του ελληνικού λαού. 

¨      Το ΚΚΕ, μπροστά και στο 19^ο Συνέδριό του, πρέπει να αναλάβει την ιστορική πρωτοβουλία να καταθέσει άμεση και συγκεκριμένη προγραμματική πρόταση διεξόδου από την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία, να πάρει όλες εκείνες τις πολιτικές πρωτοβουλίες που θα οδηγήσουν στη δημιουργία του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου, που θα διεκδικήσει τη διακυβέρνηση και την πολιτική εξουσία.    

¨      Η προγραμματική πρόταση διεξόδου από την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία θα είναι η βάση πάνω στην οποία θα αναπτυχθούν οι διεκδικήσεις των εργαζομένων, οι αγώνες του εργατικού κινήματος, ευρύτερα του λαϊκού κινήματος, η ανασυγκρότηση και αναζωογόνησή τους, η βάση που θα «δέσει» η κοινωνική συμμαχία της εργατικής τάξης και των μικροαστικών στρωμάτων της πόλης και του χωριού, της διανόησης και της νεολαίας.   

***

Στο πλαίσιο των παραπάνω εκτιμήσεων η αναγκαία βάση της προγραμματικής πρότασης διεξόδου δεν μπορεί να είναι άλλη, παρά αυτή, η οποία περιγράφεται στο Πρόγραμμα του Κόμματος, που ψηφίστηκε στο 15^ο Συνέδριο το 1996, που η ίδια η ζωή τη δικαίωσε με τις προβλέψεις της και τις πρόνοιες που διέθετε. Είναι ήδη μια επεξεργασμένη προγραμματική πρόταση, που με τις αναγκαίες προσαρμογές, για να εκφράσει τη σύγχρονη πραγματικότητα, μπορεί να αποσπάσει τη συγκατάθεση των εργαζομένων και των μικροαστικών στρωμάτων, που με πρωτοφανή ταχύτητα καταστρέφονται, να συσπειρώσει τον εργαζόμενο ελληνικό λαό, τους άνεργους, τη διανόηση, τη νεολαία, τους μετανάστες, που ζουν μόνιμα στη χώρα μας.

Η προγραμματική πρόταση διεξόδου από την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία έχει επείγοντα χαρακτήρα. Συνδυάζει  τα άμεσα καθήκοντα ενός επαναστατικού κομμουνιστικού κόμματος σε μια ενιαία επαναστατική διαδικασία με το στρατηγικό του στόχο. Το σοσιαλισμό.

Δεν θέτει ως προϋπόθεση μια συμφωνία πάνω στα ζητήματα του σοσιαλισμού και της σοσιαλιστικής επανάστασης, παρά το γεγονός ότι αναγνωρίζει ότι οι υλικές συνθήκες της ελληνικής κοινωνίας  είναι ώριμες για να περάσει αυτή στο σοσιαλιστικό κοινωνικοοικονομικό σχηματισμό. Και δεν θέτει αυτήν την προϋπόθεση «…γιατί η κοινωνική επανάσταση που ανατρέπει την κυριαρχία της αστικής τάξης, είναι πια επανάσταση του προλεταριάτου, η οποία πραγματοποιεί τον τελικό μας σκοπό» (Β. Ι. Λένιν 1906, Το αγροτικό πρόγραμμα της Ρώσικης Σοσιαλδημοκρατίας, Άπαντα τ. 6 σελ. 317) και γιατί κρίνει ότι η εργατική τάξη, ως υποκείμενο πλέον, δεν είναι προετοιμασμένη, πολύ περισσότερο έτοιμη, για τη σοσιαλιστική επανάσταση. Όμως…

Αναγνωρίζει και στηρίζεται, ταυτόχρονα, στη θέση ότι η διέξοδος από την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία της χώρας μας δεν μπορεί παρά να κατευθύνεται προς το σοσιαλισμό, δηλαδή, αναγνωρίζει ότι η τελική διέξοδος από την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία είναι ο σοσιαλισμός.

Με την έννοια αυτή όχι μόνο δεν αποκλείει τη σοσιαλιστική επανάσταση αλλά την προετοιμάζει και τη φέρνει πιο κοντά στην πραγματοποίησή της. Γιατί επιδιώκει την κατάληψη της πολιτικής εξουσίας από κοινωνικές δυνάμεις, που έχουν κάθε συμφέρον από την απομάκρυνση της αστικής τάξης από την εξουσίας της, που θα φέρει και την τελική της ανατροπή και την οριστική της απομάκρυνση από το ιστορικό πολιτικό και οικονομικό προσκήνιο.  

Στο κοινωνικό επίπεδο η προγραμματική πρόταση διεξόδου από την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία απευθύνεται και βασίζεται κυρίαρχα σε εκείνες τις κοινωνικές τάξεις και στρώματα που έχουν ζωτικό συμφέρον για μια Αντιιμπεριαλιστική, Αντιμονοπωλιακή, Δημοκρατική πορεία της Ελλάδας, από την απομάκρυνση της αστικής τάξης από την εξουσία: Στην εργατική τάξη, σε όλα τα μικροαστικά στρώματα της πόλης και της υπαίθρου – τους μικρούς και μεσαίους αγρότες και τους επαγγελματοβιοτέχνες, στη νεολαία, στη διανόηση, στους μετανάστες.

Πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις από κοινού, και μέσα από την ανάπτυξη των κοινωνικών αγώνων, θα συναντηθούν και θα προωθήσουν την άμεση συγκρότηση του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου και που  θα αναλάβει να βγάλει τη χώρα από την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία προς όφελος των κοινωνικών αναγκών των εργαζομένων και των μικροαστικών στρωμάτων.

Γι αυτόν το σκοπό το Μέτωπο θα επιδιώξει να καταλάβει την πολιτική εξουσία και να συγκροτήσει μια ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΛΑΪΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ,  που στηριγμένη στη λαϊκή δύναμη και συγκατάθεση, θα έχει ως αποκλειστικό στόχο της την υλοποίηση αυτής της προγραμματικής πρότασης διεξόδου, έτσι όπως θα εμπλουτιστεί και με τις προτάσεις όλων των κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που θα συμμετέχουν στο Μέτωπο.

Οι καιροί δεν περιμένουν. Οι κατευθύνσεις, οι προβλέψεις και οι πρόνοιες του 15^ου Συνεδρίου του Κόμματος - και ιδιαίτερα του Προγράμματος του Κόμματος,  ήταν  απόλυτα σαφείς και προφητικές για την αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Η άρχουσα τάξη ήταν αδύνατο να τις ακολουθήσει. Ακολούθησε το δικό της δρόμο που σκιαγραφεί και αποτυπώνει μιαν ολόκληρη πορεία της ελληνικής οικονομίας και αντίστοιχα της ελληνικής κοινωνίας, που θα οδηγούσε στην παραγωγική συρρίκνωση και  υποβάθμιση της χώρας και σε αναπτυξιακά αδιέξοδα. Που θα οδηγούσε, παράλληλα, σε πολιτική κρίση, στην απαξίωση του κυρίαρχου πολιτικού συστήματος και σε πολιτικές ανακατατάξεις.

Είμαστε ακριβώς σ’ αυτήν τη στιγμή. Δηλαδή, είμαστε στη στιγμή που χρειάζεται να παρθούν πολιτικές πρωτοβουλίες πριν η άρχουσα τάξη διαμορφώσει το νέο της πολιτικό σύστημα, πριν το Κόμμα μας έρθει σε πιο δύσκολη θέση απ’ ότι είναι, που οδηγήθηκε σ’ αυτήν, γιατί επέλεξε μια τακτική φυγής προς τα μπροστά, ταυτίζοντας την τακτική με τη στρατηγική, αοριστολογώντας περί της κοινωνικοποίησης των μονοπωλίων, μη τολμώντας να κατονομάσει το σοσιαλισμό που υπονοούσε, αποπροσανατολίζοντας τις λαϊκές μάζες, τις οποίες τις ενοχοποίησε και από πάνω για «τις αυταπάτες της».

Το τελικό αποτέλεσμα, από μια τέτοια τακτική, που υποτίθεται ότι φέρνει τη στρατηγική στο προσκήνιο, ήταν η ίδια η υπονόμευση του Κόμματος, της θέσης του και του κύρους του μέσα στην ελληνική κοινωνία, η υπονόμευση του εργατικού κινήματος και της αποτελεσματικότητάς του, η απομάκρυνση από τον ίδιο το στρατηγικό στόχο, το σοσιαλισμό.

Η προγραμματική πρόταση, απευθύνεται σε όλες εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις σοσιαλιστικού προσανατολισμού αλλά και σε όλες τις ριζοσπαστικές πολιτικές δυνάμεις, που ενδιαφέρονται για την έξοδο της χώρας σε προοδευτική κατεύθυνση από την οικονομική κρίση, την αντιμετώπιση της χρεοκοπίας και της οικονομικής καταστροφής, που έχει υποστεί και που θα υποστεί ακόμη περισσότερο στο άμεσο μέλλον.

Αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή που ήδη η ελληνική κοινωνία αρχίζει να εμφανίζει την αντίθεσή της απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ, την ανοιχτή δυσπιστία της και αντίθεση απέναντι στην τρικομματική κυβέρνηση.

Αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή που οι εργαζόμενοι και τα μικροαστικά στρώματα δεν διαθέτουν πια την ασύγγνωστη ευπιστία στην υποτιθέμενη πρόταση διεξόδου του ΣΥΡΙΖΑ με τις συνεχείς του μετατοπίσεις, την εγκατάλειψη των όποιων ριζοσπαστικών του θέσεων, των καιροσκοπικών προσαρμογών με την υιοθέτηση φιλοαμερικάνικων εκδοχών οικονομικής πολιτικής, που προσβάλλουν τον ελληνικό λαό, τους αγώνες του και την ιστορική του μνήμη, με τα νέα σχέδια Μάρσαλ.

Από αυτήν την άποψη η στάση του Κόμματος απέναντι στο ΣΥΡΙΖΑ καθορίζεται από ό,τι αντιπροσωπεύει και επηρεάζει κοινωνικά και με διαχωρισμό και αντίθεση σε σχέση με την πολιτική της ηγεσίας του. 

Αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή, που το ΚΚΕ πρέπει να αναλάβει την ιστορική πρωτοβουλία για διέξοδο από την οικονομική κρίση και τη χρεοκοπία, από την παραγωγική καταστροφή της χώρας, που συνθλίβει το παρόν του ελληνικού λαού και ακυρώνει το μέλλον του. Η ηγεσία του Κόμματος οφείλει να ανταποκριθεί και να σταθεί στο ύψος των καθηκόντων και των ευθυνών απέναντι στη χώρα και στους εργαζόμενους. Απέναντι στο ίδιο το Κόμμα, την ύπαρξή του και το μέλλον του. Η Ιστορία δε συγχωρεί ποτέ και θα είναι αμείλιχτη στην κρίση της.